Człowiek od dawna marzył o odkryciu eliksiru młodości, który zapewniłby mu długowieczność i zdrowie na wiele lat. W XXI wieku, naukowcy odkryli związek między długością telomerów a długowiecznością. Czy możliwe jest, że odpowiedź na to pragnienie tkwi w telomerach, a komora hiperbaryczna może pomóc zachować ich długość?
Co to są telomery i dlaczego są ważne?
Telomery to powtarzające się sekwencje nukleotydów (TTAGGG), które znajdują się na końcach chromosomów. Ich główną funkcją jest ochrona chromosomów przed uszkodzeniem i utratą informacji genetycznej podczas replikacji DNA. W trakcie każdego podziału komórkowego telomery ulegają skróceniu, aż do momentu, gdy osiągną minimalną długość, która uniemożliwia dalsze podziały komórkowe. To właśnie wtedy komórki wchodzą w stan senescencji lub ulegają apoptozie.
Długość telomerów jest związana z procesem starzenia się organizmu. Im dłuższe są telomery, tym dłużej komórki mogą się dzielić, co przekłada się na dłuższe życie. Z drugiej strony, skrócenie telomerów prowadzi do zwiększonego ryzyka chorób i przedwczesnego starzenia się organizmu.
Naukowe tło związane z telomerami i starzeniem się organizmu
Badania naukowe wykazały, że skrócenie telomerów jest związane z procesem starzenia się organizmu. W trakcie każdego podziału komórkowego telomery ulegają skróceniu, aż do momentu, gdy osiągną minimalną długość, która uniemożliwia dalsze podziały komórkowe. To właśnie wtedy komórki wchodzą w stan senescencji lub ulegają apoptozie.
Skrócenie telomerów jest powiązane z wieloma chorobami, takimi jak choroby serca, cukrzyca, nowotwory, choroby neurodegeneracyjne i wiele innych. Badania wykazały, że osoby z chorobami przewlekłymi i przedwczesnym starzeniem się organizmu mają krótsze telomery niż osoby zdrowe.
Istnieją dowody sugerujące, że długość telomerów może być potencjalnym markerem wczesnego starzenia się naczyń u osób obciążonych czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego.
Z drugiej strony, osoby cieszące się długim życiem i dobrym zdrowiem mają dłuższe telomery. Badania przeprowadzone na populacji mieszkańców wyspy Okinawa w Japonii wykazały, że mają oni dłuższe telomery niż mieszkańcy Japonii czy USA. To właśnie dlatego wiele badań skupia się na znalezieniu sposobów na przedłużenie telomerów i opóźnienie procesu starzenia się organizmu.
Skracanie telomerów a długowieczność
Skracanie telomerów jest naturalnym procesem zachodzącym w organizmie człowieka. Jednakże istnieją czynniki, które mogą przyspieszać ten proces, takie jak stres, palenie papierosów, zła dieta, przewlekłe stany zapalne oraz brak aktywności fizycznej. Palenie papierosów skraca telomery i zwiększa ryzyko chorób przewlekłych. Dieta bogata w owoce, warzywa, orzechy, ryby i drób jest związana z dłuższymi telomerami i mniejszym ryzykiem chorób przewlekłych.
Aktywność fizyczna jest również związana z dłuższymi telomerami i mniejszym ryzykiem chorób przewlekłych. Badania wykazały, że osoby, które regularnie uprawiają sport, mają dłuższe telomery niż osoby, które prowadzą siedzący tryb życia.
Stres jest jednym z czynników, które skracają telomery. Badania wykazały, że osoby, które doświadczają chronicznego stresu, mają krótsze telomery niż osoby, które nie doświadczają stresu.
Badania sugerują, że także przewlekły stan zapalny może wpływać na długość telomerów. Telomery są chronione przez kompleksy białkowe, które nazywane są telomerazami. Te białka utrzymują długość telomerów podczas replikacji DNA.
W przypadku przewlekłego stanu zapalnego poziom zapalenia i stresu oksydacyjnego może wpływać na funkcjonowanie telomeraz, co prowadzi do skracania telomerów.
Hiperbaryczna terapia tlenowa (HBOT) a telomery
Hiperbaryczna terapia tlenowa (HBOT) to metoda leczenia, która polega na podawaniu pacjentowi wysokiego stężenia tlenu pod zwiększonym ciśnieniem. Badania wykazały, że HBOT może spowalniać proces skracania telomerów, co przyczynia się do promowania długowieczności.
Podczas HBOT dochodzi do zwiększenia stężenia tlenu we krwi, co z kolei prowadzi do zwiększenia aktywności telomerazy, enzymu odpowiedzialnego za przedłużanie telomerów.
Tlenoterapia hiperbaryczna (HBOT) może spowolnić proces starzenia się organizmu oraz wspomagać zapobieganie chorobom związanym z wiekiem.
Badania naukowe
Według badań przeprowadzonych przez naukowców tlenoterapia w komorze hiperbarycznej może mieć pozytywny wpływ na długość telomerów. W jednym z eksperymentów uczestnicy poddawani byli terapii HBOT przez 60 dni.
Po zakończeniu terapii badani wykazali znaczący wzrost długości telomerów o około 20%. Ponadto, badania wykazały również zmniejszenie liczby uszkodzonych komórek.
Potencjalne korzyści dla długowieczności
Wzrost długości telomerów obserwowany w wyniku terapii w komorze hiperbarycznej może przyczynić się do poprawy zdrowia i długowieczności. Dłuższe telomery mogą opóźniać proces starzenia się komórek, co może prowadzić do spowolnienia procesów degeneracyjnych w organizmie.
Terapia w komorze hiperbarycznej może być więc jednym z narzędzi wspomagających zachowanie młodości i zdrowia na dłużej.
Telomery odgrywają kluczową rolę w procesie starzenia się i długowieczności, a terapia w komorze hiperbarycznej może wspierać utrzymanie ich długości. Choć wyniki badań są obiecujące, wciąż potrzebne są dalsze badania, aby w pełni zrozumieć wpływ terapii w komorze hiperbarycznej na długość telomerów i długowieczność.
Warto jednak śledzić rozwój tej dziedziny i być otwartym na nowe metody wspomagające zdrowie i długowieczność.
Bibliografia
Barnes RP, Fouquerel E, Opresko PL. The impact of oxidative DNA damage and stress on telomere homeostasis. Mech Ageing Dev. 2019 Jan;177:37-45. doi: 10.1016/j.mad.2018.03.013. Epub 2018 Mar 28. PMID: 29604323; PMCID: PMC6162185.
Darío, M., Aleida, R., Mauricio, O., Sergio, S., Haydee, R., Rosalinda, S., & Paola, G. (2018). Association of oxidative stress, telomere length, and frailty in an elder population. bioRxiv.
Nilsson-ehle, P. (2012). Impact of vascular aging on cardiovascular disease: the role of telomere biology.. Journal of Hypertension.
Savale, L., Chaouat, A., Bastuji‐Garin, S., Marcos, E., Boyer, L., Maître, B., Sarni, M., Housset, B., Weitzenblum, E., Matrat, M., Corvoisier, P., Rideau, D., Boczkowski, J., Dubois-
Randé, J., Chouaid, C., & Adnot, S. (2009). Shortened telomeres in circulating leukocytes of patients with chronic obstructive pulmonary disease.. American journal of respiratory and critical care medicine.
Armanios, M., Alder, J., Parry, E., Karim, B., Strong, M., & Greider, C. (2009). Short telomeres are sufficient to cause the degenerative defects associated with aging. American journal of human genetics.
