Układ krwionośny człowieka to system zaopatrujący wszystkie komórki ciała w składniki odżywcze i tlen. Służy on także odprowadzaniu poza organizm toksycznych produktów komórkowej przemiany materii.
Cały ten skomplikowany układ, o łącznej długości szacowanej na ponad 100 tysięcy kilometrów, składa się z trzech grup naczyń, które pełnią odmienne funkcje. Są to tętnice, żyły i naczynia limfatyczne.
Wszystkie pełnią niezwykle ważną rolę w transporcie krwi i składników odżywczych do tkanek naszego organizmu. Tętnice odpowiadają za dostarczenie krwi bogatej w tlen z serca do tkanek, za pośrednictwem niezwykle cienkich naczyń włosowatych, które należą do grupy naczyń tętniczych.
Drugim rodzajem naczyń krwionośnych są żyły. Żyły odprowadzają ubogą w tlen krew z narządów i tkanek z powrotem do serca i płuc, gdzie jest ponownie natleniona. Powrót krwi do serca jest zazwyczaj bierny i umożliwiony jest przez skurcze mięśni, głównie ramion i nóg.
Komórki są zaopatrywane w składniki odżywcze w wyniku przesączania krwi przez naczynia włosowate do przestrzeni międzykomórkowej. Naczynia żylne odbierają pozbawioną tlenu krew i za pośrednictwem filtrów – wątroby i nerek przekazują ją ponownie do serca.
Nadmiar płynów z przestrzeni międzykomórkowej, wraz z toksycznymi metabolitami odprowadzany jest z powrotem do krwiobiegu, za pośrednictwem układu limfatycznego.
Należy zwrócić uwagę, że w układzie żylnym ciśnienie jest niższe niż w układzie tętniczym. Dlatego objawy chorób żył są często subtelne i trudne do zdiagnozowania. Kiedy widzimy żylaki, to znak, że zmiany chorobowe są już daleko posunięte.
Choroby żył: przyczyny
Do najważniejszych przyczyn chorób żył zalicza się brak ruchu, otyłość, ciążę, palenie papierosów oraz zaburzenia hormonalne. Wszystkie te czynniki, podobnie jak długotrwałe stanie lub siedzenie, wpływają na zaburzenia w odprowadzaniu krwi do serca.
Zaleganie pozbawionej tlenu i substancji odżywczych krwi prowadzi do rozwoju stanów zapalnych żył, osłabienia naczyń żylnych i zwiększenia ciśnienia. Konsekwencją tych zaburzeń jest powstawanie żylaków. Te z kolei prowadzą do poważniejszych chorób całego układu sercowo naczyniowego, a następnie wszystkich narządów.
Obecnie uznaje się, że cechą charakterystyczną chorób żył jest przewlekły stan zapalny. Związany jest z zastojem krwi, wzrostem śnienia żylnego i postępującym rozwojem niedomykalności zastawek.
Zmiany naprężeń w ścianach żył są bezpośrednio wykrywane przez komórki śródbłonka. To prowadzi do jego aktywacji, a następnie rekrutacji leukocytów i uwolnienia czynników prozapalnych.
Dysfunkcyjny śródbłonek odgrywa kluczową rolę w podtrzymywaniu kaskady zapalnej, czego konsekwencją są patologiczne zmiany żylne i nasilenie przewlekłej choroby żylnej.
Dysfunkcja śródbłonka może odgrywać główną rolę w związku między żylakami a zakrzepicą żył głębokich.
Choroby żył można podzielić na dwie szerokie kategorie
Pierwsza z nich obejmuje sytuacje, w których żyły są zablokowane z powodu zakrzepu (zakrzepica). Druga dotyczy niewłaściwego odpływu żylnego (niewydolność).
Niewydolność żylna oznacza niewłaściwe odprowadzanie krwi do serca, co może prowadzić do obrzęków kończyn, niedokrwienia, bólu i całego szeregu problemów związanych z zaburzeniami układu krążenia.
Zakrzepica to taki stan, w którym długo zalegająca krew tworzy w żyłach skrzepliny blokujące swobodny przepływ krwi, które podtrzymują stan zapalny. Znacząco zwiększa sie ryzyko, zagrażających życiu zatorów, zawałów i udarów.
Najczęstsze choroby żył, z jakimi mają do czynienia lekarze to żylaki, zakrzepica żył głębokich i przewlekła niewydolność żylno- limfatyczna.
- Żylaki – choroba, która dotyczy powierzchownych żył kończyn dolnych. Charakteryzuje się poszerzeniem i wydłużeniem żył oraz powstawaniem w nich zastoin krwi. Objawy to m.in. ból, uczucie ciężkości, obrzęki oraz powierzchowne siniaki.
- Zakrzepy krwi – mogą wystąpić w żyłach nóg, ramion, żyłach narządów wewnętrznych (nerki, śledziona, jelita, wątroba i narządy miednicy), w mózgu (zakrzepica żył mózgowych), w nerkach lub w płucach (zatorowość płucna).
- Zakrzepica żył głębokich – skrzepy krwi zalegającej w żyłach głębokich prowadzą do zaburzeń krążenia. Objawy to m.in. ból, obrzęki, zasinienie i zwiększona temperatura kończyny.
- Zapalenie żył – stan zapalny ściany żyły, który może prowadzić do powstania skrzepu krwi. Objawy to m.in. ból, zaczerwienienie i obrzęk wzdłuż żyły, a także gorączka.
- Choroba postrombotyczna – zespół objawów wynikający z długotrwałej, przewlekłej zakrzepicy żył głębokich. Objawy to m.in. ból, obrzęki i zasinienia kończyn dolnych, a także owrzodzenia lub zmiany skórne.
- Choroba Raynauda – zaburzenie krążenia w naczyniach kończyn, które prowadzi do skurczu naczyń krwionośnych i ograniczenia przepływu krwi. Objawy to m.in. drętwienie, ból i zasinienia palców rąk i nóg.
Choroby żył są coraz bardziej powszechnym problemem zdrowotnym, zwłaszcza wśród osób starszych. Mogą prowadzić do poważnych, zagrażających życiu powikłań i utrudniają codzienne funkcjonowanie.
Leczenie chorób żył
Leczenie chorób żył zależy od stopnia ich zaawansowania oraz od przyczyn, które je wywołują. Wśród niektórych standardowych metod leczenia chorób żył wyróżniamy:
- Leczenie farmakologiczne – objawowe – stosowanie leków zmniejszających obrzęki, zapobiegających powstawaniu skrzepów krwi lub poprawiających krążenie krwi w żyłach.
- Leczenie chirurgiczne – stosowane w przypadku zaawansowanych chorób żył, takich jak żylaki lub zakrzepica żył głębokich. Może to obejmować zabiegi, takie jak skleroterapia, flebektomia, laseroterapia lub endowaskularne zamykanie żył.
- Terapię uciskową – to także leczenie objawowe, polegające na stosowaniu opasek uciskowych lub pończoch uciskowych, które pomagają zwiększyć przepływ krwi w żyłach.
- Terapię zachowawczą – stosowana w przypadku mniej zaawansowanych chorób żył, takich jak pajączki, obejmuje stosowanie maści, kremów lub żeli, które łagodzą objawy.
- Zmiany stylu życia – dieta i aktywność fizyczna mogą zmniejszyć ryzyko chorób żył i wspomagać leczenie. Unikanie długiego stania lub siedzenia, palenia tytoniu oraz nadwagi czy otyłości, to kolejne istotne działania wspomagające leczenie.
Innowacyjne leczenie chorób żył oparte na redukcji przewlekłego stanu zapalnego
Aktywność fizyczna i odpowiednie odżywianie jest z pewnością najlepszą strategią dla utrzymania dobrego zdrowia. Jednakże, choć zalecenia te są uniwersalne, ich skuteczność może być różna u różnych osób. Dlaczego?
Ponieważ każdy organizm jest inny i reaguje na różne czynniki w sposób unikalny.
W przypadku chorób żył, tak zwana zdrowa dieta odgrywa bardzo ważną rolę. Jednakże pojawia się pytanie co to właściwie znaczy. Czy rzeczywiście istnieje dieta jednakowo zdrowa dla wszystkich?
Otóż niestety nie jest tak łatwo. Pomimo ogromnego rozwoju wiedzy o zasadach zdrowego odżywiania, problem chorób przewlekłych powiązanych ze sposobem odżywiania nie tylko nie maleje, ale wręcz narasta.
Dlaczego? Jedną z najważniejszych przyczyn jest fakt, że każdy człowiek jest inny nie tylko jego własne komórki różnią się od komórek innych ludzi pod względem genetycznym i fenotypowym. Także miliardy bakterii zasiedlających układ pokarmowy jednego człowieka funkcjonują inaczej niż podobne bakterie bytujące u jego sąsiada, czy małżonka.
To dlatego dwie osoby, które odżywiają się w podobny sposób mogą mięć zupełnie inną historię zdrowia i choroby. Codziennie spożywane produkty wpływają na nasz organizm i mogą podtrzymywać lub nasilać przewlekły stan zapalny, jeżeli nie są odpowiednio dostosowane do Twojego fenotypu.
Dlatego tak ważna jest personalizacja odżywiania. By znaleźć te produkty, które są dla Ciebie korzystne i nimi się odżywiać, oraz te, które powodują niepożądane reakcje pokarmowe i tych unikać.
Innowacyjne badanie cytotoksyczności składników pozywienia – Kod Metaboliczny 200 – pozwala na indywidualne dopasowanie diety do potrzeb każdej osoby i zidentyfikowanie produktów, które wpływają na jej organizm w sposób korzystny lub niekorzystny.
Po kilku tygodniach terapii możemy zaobserwować subiektywną poprawę samopoczucia. Zobiektywizowane wyniki badań laboratoryjnych potwierdzają zmniejszenie stanu zapalnego i poprawę stanu zdrowia.
Tlenoterapia hiperbaryczna w leczeniu chorób żył
Tlenoterapia hiperbaryczna to zabieg fizjoterapeutyczny wspomagający leczenie wielu chorób przebiegających ze stanem zapalnym oraz związanych z zaburzeniami dowozu tlenu do komórek.
W trakcie zabiegu pacjent przebywa w specjalnej komorze hiperbarycznej pod ciśnieniem powyżej 1,8 ATA. Dzięki ekspozycji na odpowiednio podwyższone ciśnienie zachodzi zjawisko zwiększonej perfuzji tlenu w płynach ustrojowych.
W ten sposób zapewniamy dowóz tlenu komórkom, do których nie dociera tlen z powodu zaburzeń funkcji naczyń krwionośnych. Podczas terapii pacjent oddycha 100% tlenem, dzięki czemu ilość tlenu docierającego do tkanek za pośrednictwem krwi także ulega zwiększeniu.
W ciśnieniu powyżej 2 ATA dochodzi do nawet ośmiokrotnego zwiększenia ilości komórek macierzystych. Ponadto są one lepiej dotlenione i odżywione, dzięki czemu lepiej wykonują swoje zadanie naprawiania mikrouszkodzeń wszystkich tkanek, także żył.
Choroby żył, takie jak żylaki, choroba zakrzepowo-zatorowa i zespół przeciążenia żylnego, są często spowodowane stanem zapalnym w żyłach.
Odpowiednie zaopatrzenie tkanek w tlen oraz zwiększenie potencjału naprawczego komórek macierzystych (Stem Cells) jest kluczowe dla zmniejszenia stanu zapalnego i przyspieszenia procesów gojenia.
Tlenoterapia hiperbaryczna może przyczynić się do poprawy przepływu krwi i utlenienia tkanek, usprawnienia wymiany gazowej i ewakuacji dwutlenku węgla, co z kolei może zmniejszyć stan zapalny.
W badaniach klinicznych wykazano, że tlenoterapia hiperbaryczna może poprawić krążenie krwi i zmniejszyć obrzęk w nogach pacjentów z przewlekłym zastojem żylnym. Może również zmniejszyć ból i stan zapalny w przypadku żylaków
Choroby żył można więc skutecznie leczyć!
Choroby żył mogą być uciążliwe i bolesne, ale istnieją sposoby leczenia, które mogą powstrzymać, a nawet cofnąć zmiany chorobowe, przynieść ulgę pacjentom i poprawić jakość ich życia.
Wczesne wykrycie i odpowiednie leczenie są kluczowe dla zapobiegania rozwojowi zaawansowanych postaci choroby, jak choroba zakrzepowo-zatorowa i związanym z nią poważnym powikłaniom.
Dlatego, jeśli masz jakiekolwiek objawy związane z chorobami żył, takie jak ciężkość nóg, ból, obrzęk stóp czy podudzi, widoczne żylaki, niezwłocznie skonsultuj się ze specjalistą medycyny funkcjonalnej, który podejmie odpowiednie leczenie przyczynowe.
Pamiętaj, że nowoczesne leczenie chorób żył nie może opierać się jedynie na farmakoterapii i chirurgii. To ogólnoukładowe leczenie zmierzające do wyciszenia przewlekłego stanu zapalnego jest kluczem do skutecznego leczenia chorób żył.
Spersonalizowanie odżywianie i równoczesne wdrożenie zabiegów medycyny fizykalnej pozwala uzyskać efekt synergii niedostępny przy stosowaniu każdego z tych podejść osobno.
Dzisiaj możemy już nie tylko skutecznie zapobiegać rozwojowi chorób żył, ale także je leczyć. Odpowiednia, specjalistyczna opieka medyczna i zmiana stylu życia pozwolą Ci cieszyć się zdrowym i aktywnym życiem.
Bibliografia
Ojdana D, Safiejko K, Lipska A, Sacha P, Wieczorek P, Radziwon P, Dadan J, Tryniszewska E. The inflammatory reaction during chronic venous disease of lower limbs. Folia Histochem Cytobiol. 2009;47(2):185-9. doi: 10.2478/v10042-009-0029-8. PMID: 19995702.
Ricardo Castro-Ferreira, Rita Cardoso, Adelino Leite-Moreira, Armando Mansilha,
The Role of Endothelial Dysfunction and Inflammation in Chronic Venous Disease,
Annals of Vascular Surgery, Volume 46,2018,Pages 380-393,ISSN 0890-5096,
doi: 0.1016/j.avsg.2017.06.131.
Davies AH. The Seriousness of Chronic Venous Disease: A Review of Real-World Evidence. (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30758738/) Adv Ther. 2019 Mar;36(Suppl 1):5-12. Accessed 2/3/2023.
McArdle M, Hernandez-Vila EA. Management of Chronic Venous Disease. (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29259507/) Tex Heart Inst J. 2017 Oct 1;44(5):347-349. Accessed 2/3/2023.
Roscher AA, Dieter Jr. RA. Venous Pathology. In: Dieter RS, Dieter RA, Jr., Dieter RA, III. eds. Venous and Lymphatic Diseases. McGraw Hill; 2011.
K.K. Jain, MD, Textbook of Hyperbaric Medicine, Hogrefe & Huber Publishers, 2009,
Autor: Sylwiusz Trawiński, Julia Trawińska, Izabela Wrzołek
