Na całym świecie nasila się moda na zabiegi w komorze hiperbarycznej – czyli tlenoterapii hiperbarycznej (HBOT). W kolorowych magazynach i serwisach pojawia się coraz więcej doniesień o ich korzystnym wpływie na nasze zdrowie. Wszyscy wiemy, że tlen jest niezbędnym do życia wszystkich komórek organizmu człowieka.
Dostarczany jest tam z płuc, gdzie na drodze wymiany gazowej w pęcherzykach płucnych przekazywany jest do krwi. Tam nośnikami tlenu są cudowne cząsteczki hemoglobiny, nazywane czerwonymi krwinkami. Za pośrednictwem układu krwionośnego krew dociera do wszystkich komórek organizmu.
Komora hiperbaryczna i prawa fizyki
Niestety czasami ilość tlenu, jaka dociera do komórek i tkanek drogą układu oddechowego i krwionośnego jest niewystarczająca. Dzieje się tak najczęściej w wyniku urazów tkanek oraz uszkodzeń naczyń krwionośnych spowodowanych przez stany zapalne. Zabieg w komorze hiperbarycznej polega na wykorzystaniu zupełnie innej niż konwencjonalna, metody dostarczania tlenu do komórek organizmu pacjenta.
Pacjent umieszczany jest w szczelnej komorze ciśnieniowej. Do niej wpompowuje się czysty tlen, lub odpowiednio przygotowane powietrze oraz czysty tlen podawany przez specjalny aparat oddechowy o dwukierunkowym działaniu. Podwyższone ciśnienie, jakie panuje w komorze powoduje zwiększenie jego stężenia we wszystkich tkankach organizmu, zgodnie z prawem Boyle’a-Mariotta. Im wyższe ciśnienie, tym więcej tlenu w płynach ustrojowych.
Zabiegi w komorze hiperbarycznej i alternatywny sposób dostarczania tlenu do tkanek
Tlen hiperbaryczny dociera do tkanek nie tylko drogą naczyń krwionośnych, ale także za pośrednictwem wszystkich płynów ustrojowych, jakie otaczają tkanki. To dlatego dociera nawet do uszkodzonych w wyniku wylewu komórek mózgu umożliwiając ich regenerację. Także do komórek skóry uszkodzonych przez stan zapalny jak to ma miejsce w chorobie AZS.
Tlenoterapia hiperbaryczna, znana już od kilkudziesięciu lat. Jest wykorzystywana w leczeniu wielu chorób, urazów, zatruć dwutlenkiem węgla, czy w chorobie kesonowej. Zakres wskazań do stosowania tej terapii rozszerza się niemal z roku na rok. Ostatnio coraz częściej komory hiperbaryczne wykorzystuje się także w profilaktyce zdrowia.
Dlaczego warto korzystać z komory hiperbarycznej?
Tlenoterapia hiperbaryczna działa na wielu płaszczyznach. Najważniejszą wydaje się jej rola usprawnienia metabolizmu komórkowego w tkankach, do których tlen nie może dotrzeć drogą naczyń krwionośnych. To sytuacje, kiedy dochodzi do martwicy tkanek w wyniku urazów, oparzeń, zmiażdżeń, postępujących chorób degeneracyjnych, takich jak cukrzyca oraz choroby zapalne.
Tlen hiperbaryczny dociera także do tkanek, które na skutek miażdżycy naczyń włosowatych w wyniku braku tlenu przechodzą w stan hipoksji.
Zabiegi w komorze hiperbarycznej i komórki macierzyste (Stem Cell)
Dzięki odpowiednio podwyższonemu ciśnieniu w komorze hiperbarycznej tlen dociera do tkanek odpowiedzialnych ze wytwarzanie komórek macierzystych. Badania naukowe potwierdziły, że w wyniku 20 sesji w komorze hiperbarycznej w ciśnieniu 2,4 ATA nastąpiło 8-krotne zwiększenie liczby komórek macierzystych CD34.
Okazuje się, że zabiegi w komorze hiperbarycznej nie tylko zwiększają liczbę komórek macierzystych (Stem Cell). Dodatkowo poprawiają ich metabolizm i mobilizację. Dzięki temu możliwa jest regeneracja mikrouszkodzeń tkanek, narządów, naczyń krwionośnych, mięśni a w tym także mięśnia sercowego. Dotyczy to także komórek układu pokarmowego, układu nerwowego oraz kości i stawów.
Zabiegi w komorze hiperbarycznej i zakwaszenie
Tlen podawany odpowiednio długo, pod odpowiednim ciśnieniem działa także odkwaszająco, wspomagając regulację kwasowości płynów ustrojowych. Przyczyniając się do zwiększonej produkcji tlenku azotu przez śródbłonek naczyń krwionośnych tlenoterapia hiperbaryczna poprawia pracę praktycznie wszystkich narządów, a zwłaszcza całego układu sercowo-naczyniowego.
Zabiegi w komorze hiperbarycznej i stan zapalny
Usprawnienie funkcji układu sercowo-naczyniowego i pokarmowego ze szczególnym uwzględnieniem wątroby i jelit oraz układu limfatycznego jest z kolei warunkiem skutecznego leczenia wszystkich chorób przewlekłych o podłożu zapalnym. To dlatego tlenoterapia hiperbaryczna tak dobrze sprawdza się w leczeniu chorób zapalnych skóry, takich jak łuszczyca, atopowe zapalenie skóry i inne.
Toksyczność tlenu – zachowaj ostrozność zwłaszcza tam, gdzie chodzi o zdrowie
Tlen hiperbaryczny to lek. Terapie tlenem zawsze powinny być prowadzone pod nadzorem lekarza, ponieważ tlen, jak każdy lek może być też toksyczny. Nieodpowiednio podany może nam zaszkodzić albo, w najlepszym wypadku pozbawić czasu i pieniędzy bez uzyskania oczekiwanych efektów terapeutycznych.
Rewelacyjne efekty, jakie często można uzyskać w trakcie leczenia pacjentów z wykorzystaniem komór hiperbarycznych są możliwe do uzyskania wyłącznie w placówkach leczniczych prowadzonych przez odpowiednio przeszkolony personel medyczny. Niestety, zabiegi w tego typu placówkach nie są tanie. Dlatego na rynku pojawiły się „gabinety” oferujące zabiegi w miękkich lub twardych komorach hiperbarycznych, przeznaczonych głównie do zastosowań domowych.
Zabiegi w komorze hiperbarycznej dla zdrowia, czy dla przygody?
W ciągu ostatnich kilku lat pojawiło się wiele takich „gabinetów”, które posługując się informacjami pochodzącymi z podmiotów leczniczych. Kuszą one klientów cudownymi zaletami tlenoterapii hiperbarycznej. Niestety, wiele osób skuszonych konkurencyjnymi cenami, zamiast korzystać z profesjonalnych podmiotów leczniczych, decyduje się na serie tanich zabiegów w amatorskich, domowych lub półamatorskich komorach ciśnieniowych, nazywanych nawet przez ich producentów „Mild hyperbaric chambers” w odróżnieniu od profesjonalnych “Monoplace hyperbaric chambers”.
Moda na komory hiperbaryczne, czyli jak łatwo stracić czas i pieniądze
Dlatego warto przed wykupieniem serii zabiegów w komorze hiperbarycznej warto włożyć trochę wysiłku i upewnić się, czy nie będą to stracone czas i pieniądze. Co gorsza, warto zwrócić uwagę, że straconego czasu nie da się odzyskać, a czasem decyduje on o naszym być, albo nie być. Na domiar złego niewielu lekarzy jak dotąd dysponuje wiedzą o zastosowaniach tlenoterapii hiperbarycznej i co za tym idzie, potrafi wykorzystać jej medyczne właściwości.
Tym bardziej podmioty, w których nie ma lekarza, oferujące zabiegi tlenoterapii hiperbarycznej, mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia życia pacjentów.
W tlenoterapii hiperbarycznej właściwie wszystko ma znaczenie: stan komory i jej osprzętu, zawory bezpieczeństwa i zawory przewietrzające. Aparat do oddychania (a nie maska tlenowa), sposób dezynfekcji komory i pozostałych urządzeń. Regulacja ciśnienia i tempo sprężania oraz rozprężania, czas trwania zabiegu, ilość powtórzeń czy częstotliwość. To wszystko ma kluczowe znaczenie dla skuteczności i bezpieczeństwa zabiegu.
Jak wybrać placówkę wykonującą zabiegi tlenoterapii w komorze hiperbarycznej?
Jeśli zamierzasz skorzystać z zabiegów w komorze hiperbarycznej, dla siebie, lub dla bliskiej Ci osoby, zadaj sobie nieco trudu, by sprawdzić, czy podmiot oferujący takie zabiegi spełnia określone kryteria. Tam, gdzie chodzi o zdrowie, cena usługi powinna być na samym końcu kryteriów, które bierzesz pod uwagę. Najważniejsza jest skuteczność i bezpieczeństwo.
1. Bez względu na to, czy chcesz się leczyć, czy tylko wzmocnić organizm, rób to pod opieką lekarza
Przede wszystkim upewnij się, że masz do czynienia z podmiotem wpisanym do Rejestru Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą. Możesz to zrobić tutaj: https://rpwdl.ezdrowie.gov.pl/RPM/Search
Aby uniknąć ryzyka i być świadomym pacjentem, przeczytaj materiały dostępne na stronie internetowej placówki na temat oferowanej usługi tlenoterapii hiperbarycznej. Jeżeli wybierzesz niewłaściwą placówkę, stracisz czas i pieniądze.
2. Doświadczenie i kwalifikacje personelu medycznego
Upewnij się, że w placówce są zatrudnieni specjaliści, posiadający odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie. To oni gwarantują utrzymywanie właściwych standardów wykonywanych zabiegów oraz zapewnią Ci pomóc w przypadku jakichkolwiek komplikacji. Zabiegi w komorze hiperbarycznej należy traktować jako procedury medyczne.
Tylko specjalista posiadający odpowiednie kwalifikacje może wystawić skierowanie na terapię hiperbaryczną. Po przeprowadzeniu konsultacji lekarskiej, obejmującej pełny wywiad, badanie przedmiotowe i w razie potrzeby badania dodatkowe specjalista wystawia skierowanie.
Na skierowaniu określona jest ilość potrzebnych zabiegów ich częstotliwość oraz odstępy między nimi. Powinna się tam znaleźć także informacja o wartości ciśnienia i czasie trwania zabiegów.
Wszystko po to, aby wykryć potencjalne przeciwwskazania do zabiegu i aby uzyskać największa możliwą skuteczność tlenoterapii hiperbarycznej bez ryzyka działań niepożądanych. Jeśli placówka nie wykonuje tych czynności, należy zrezygnować z jej usług.
Jeżeli placówka wykonała już tysiące zabiegów tlenoterapii hiperbarycznej, możesz czuć się bezpiecznie, bo wiesz, że podczas zabiegu specjalnie przeszkolony personel będzie czuwać nad Twoim bezpieczeństwem. Warto pamiętać, że skuteczność zabiegu w komorze hiperbarycznej zależy od każdego szczegółu w trakcie wykonywania zabiegu.
3. Czym się różnią komory hiperbaryczne?
Upewnij się, że zabiegi przeprowadzane są w profesjonalnych, medycznych komorach hiperbarycznych, które posiadają niezbędne atesty potwierdzające bezpieczeństwo wykonywanych zabiegów.
Oczywiście, kiedy wybierasz zabiegi w wieloosobowych komorach, jakie oferują szpitale, nie musisz się o to martwić, bo tam na te kwestie kładzie się bardzo duży nacisk, podobnie jak w większości podmiotów leczniczych.
Rodzaje komór hiperbarycznych
Komory wieloosobowe, które są stosowane w szpitalach i większych ośrodkach medycznych, dostępne są wyłącznie w ramach publicznego systemu ochrony zdrowia dla wybranych wskazań leczniczych. Jednakże, ze względu na fakt, że z takiej komory korzysta jednocześnie 8-12 osób, zabiegi nie są personalizowane pod względem doboru ciśnienia i czasu trwania zabiegu.
Monoplace hyperbaric chambers – profesjonalne komory hiperbaryczne
W mniejszych podmiotach leczniczych stosowane są jednoosobowe komory hiperbaryczne “Monoplace hyperbaric chambers”, które są dostępne odpłatnie, a ich niezaprzeczalną zaletą jest możliwość dobrania parametrów zabiegu do każdego pacjenta indywidualnie. To komory znanych światowych marek, takich jak Sechrist, czy Perry Medical, które posiadają atesty do pracy w ciśnieniach terapeutycznych nawet do 3,2 ATA.
Komora profesjonalna, medyczna pozwala na stosowanie bardzo wysokich ciśnień, przy których perfuzja tlenu w tkankach jest najwyższa. W przypadku większości wskazań dopiero powyżej ciśnienia 2.o ATA można uzyskać efekty terapeutyczne. Zaawansowane mechanizmy sterowania i zabezpieczeń zapewniają komfort i bezpieczeństwo zabiegu.
Wszystkie doniesienia naukowe dotyczące skuteczności tlenoterapii hiperbarycznej, w tym te, które dotyczą komórek macierzystych, były opracowywane na podstawie rezultatów zabiegów wykonanych w takich właśnie komorach.
Mild hyperbaric chambers – niekocisnieniowe komory hiperbaryczne
Na warunkach komercyjnych, najczęściej poza podmiotami leczniczymi, dostępne są tak zwane „Mild hyperbaric chambers”. W odróżnieniu od profesjonalnych, medycznych komór hiperbarycznych nie posiadają atestów do pracy w ciśnieniach powyżej 1,5 czy 2,0 ATA. Występują one w dwóch wersjach: miękkie, wykonane z elastycznego tworzywa sztucznego, przypominające rodzaj wielkiego worka oraz twarde, wykonane z tworzywa sztucznego, lub aluminium.
Takie komory nie zostały dopuszczone do stosowania wyższych ciśnień. Ich budowa i materiały, z których są wykonane, na to nie pozwalają. Stosowanie wyższych ciśnień w takich jest niedopuszczalne, bo narażałoby pacjentów i operatorów na niebezpieczeństwo!
Nie są znane publikacje naukowe, potwierdzające skuteczność terapii w tego typu komorach. Istnieją doniesienia, że bardzo długie serie zabiegów w tego typu komorach przynoszą korzystne efekty w leczeniu autyzmu u dzieci. To właśnie rodzice dzieci autystycznych są głównymi odbiorcami tego typu komór. Przy seriach przekraczających sto, czy dwieście zabiegów, znacznie wygodniej i taniej jest posiadać taką komorę w domu.
4. Sprawdź jakimi komorami hiperbarycznymi dysponuje placówka
Uważaj na niskie ceny
Niektóre podmioty lecznicze dysponują tylko komorami niskociśnieniowymi. Są one około 20 do 40 razy tańsze w zakupie i eksploatacji od komór medycznych. Także instalacje sprężania powietrza oraz dostarczające tlen są wielokrotnie tańsze. To dlatego ceny w takich komorach są dużo niższe. Warto rozważyć, czy bardziej opłaca się wykonać 150 zabiegów w takiej niskociśnieniowej komorze z nadzieją na uzyskanie jakichkolwiek efektów, czy też lepiej zapłacić 3 razy wyższą cenę za zabieg, ale uzyskać efekty już po 10, czy 20 zabiegach.
Jak cenny jest Twój czas?
Nie bez znaczenia jest także czas, jaki trzeba poświęcić na zabieg i dojazdy. Zakładając, że zabieg trwa godzinę, a dojazd w jedną stronę pół godziny, trzeba przeznaczyć około 40 godzin na serię 20 zabiegów w komorze profesjonalnej w porównaniu do 300 godzin na serię 150 zabiegów w komorze niskociśnieniowej.
Czy cenisz sobie komfort?
Warto zwrócić także uwagę na komfort. W komorze profesjonalnej mamy zapewniony duży przepływ powietrza, dzięki czemu nie gromadzi się para wodna – nie pocimy się. Niektóre komory niskociśnieniowe oferują klimatyzację, ale to znaczy, że przez godzinę leżymy w komorze, w której wprawdzie się nie pocimy, ale wymiana powietrza jest niewystarczająca.
Jeśli liczy się bezpieczeństwo i higiena
Bezpieczeństwo i higiena to kolejne aspekty, które przemawiają za profesjonalnymi komorami. Komory niskociśnieniowe dość trudno się dezynfekuje. Tymczasem profesjonalne, medyczne komory hiperbaryczne są tak skonstruowane, aby można było je dobrze zdezynfekować po każdym zabiegu. Pomyśl, że przed Tobą w komorze mógł być pacjent z raną zakażoną gronkowcem.
Czym chcesz oddychać w komorze hiperbarycznej?
Rodzaj tlenu stosowanego w komorach hiperbarycznych to kolejne ważne kryterium wyboru. Jeżeli tlen podawany jest z butli tlenowych umieszczonych w tlenowni lub ze zbiorników z tlenem umieszczonych na zewnątrz kliniki, możemy być spokojni, że podany nam tlen będzie spełniał określone wymogi. Tam, gdzie zabiegi są wykonywane w komorach niskociśnieniowych tlen dostarczany jest z niskiej jakości koncentratorów tlenu o niewielkiej sprawności i niewystarczającej wydajności. W efekcie oddychasz powietrzem, a nie tlenem.
5. Opinie i rekomendacje innych pacjentów
Jeśli planujesz skorzystać z zabiegu w komorze hiperbarycznej, warto przed podjęciem decyzji sprawdzić opinie i rekomendacje innych pacjentów. Możesz to zrobić na różnych platformach, takich jak fora internetowe, portale z opiniami o placówkach medycznych lub strony społecznościowe. Jednak w dzisiejszej dobie ta metoda może okazać się zawodna. Bież pod uwagę tylko te opinie, których wiarygodność nie budzi wątpliwości. Możesz też dowiedzieć się, jak przebiegały zabiegi, czy personel był profesjonalny i uprzejmy, a także czy pacjenci byli zadowoleni z efektów terapii.
Podsumowanie
Każdy oczywiście sam musi podjąć decyzję gdzie będzie korzystał z zabiegów tlenoterapii hiperbarycznej. Coraz więcej reklam placówek, jakie powstają w Polsce daje jednak dość mylący obraz sytuacji. Wydaje się, że jest, w czym wybierać. Niestety rzeczywistość wygląda zupełnie inaczej. Zdecydowana większość tych placówek oferuje usługi w niskociśnieniowych komorach hiperbarycznych, które nie zapewnią pacjentom obiecywanych efektów.
Nie dziwi nas to specjalnie, kiedy weźmiemy pod uwagę, jakie nakłady trzeba ponieść. Samo wyposażenie profesjonalnego centrum hiperbarycznego wydatek co najmniej trzech milionów złotych. Profesjonalne komory hiperbaryczne to oczywiście największy wydatek, ale to nie wszystko. Aby je zainstalować, trzeba znaleźć i urządzić odpowiedni lokal. Następnie zainstalować w niem potężną sprężarkownię i profesjonalną tlenownię oraz zbudować instalacje gazów medycznych. Do tego wyszkolić specjalistów i oczywiście dysponować odpowiednim know-how, czyli wiedzą i doswiadczeniem.
Dlatego dziękujemy za współpracę w przygotowaniu tego artykułu specjalistom z Centrum Medycznego VIMED w Warszawie, którzy podzielili się z nami swoim ogromnym doświadczeniem. To właśnie tam już 10 lat temu powstało pierwsze w Polsce Centrum Tlenoterapii Hiperbarycznej (HBOT) z medycznymi komorami jednoosobowymi.
Nasz przegląd ośrodków oferujących zabiegi w komorach hiperbarycznych w Polsce i nie pozostawia wątpliwości. Jak dotąd – luty 2023, Centrum Medyczne VIMED w Warszawie to jedyny taki ośrodek w Polsce, który oferuje:
- Bogate doświadczenie – największe doświadczenie uzyskane w ciągu 10 lat wykonywania tysięcy zabiegów tlenoterapii hiperbarycznej dla pacjentów o różnym stanie zdrowia, cierpiących na wiele różnych dolegliwości.
- Profesjonalny personel – wykwalifikowany personel lekarze, pielęgniarki oraz specjalistów ds. bezpieczeństwa i obsługi centrum medycyny hiperbarycznej,
- Nowoczesny sprzęt – profesjonalne centrum medycyny hiperbarycznej z rozbudowaną sprężarkownią i tlenownią, zapewnia komfort i bezpieczeństwo
- Profesjonalne medyczne komory – wyłącznie komfortowe, atestowane komory hiperbaryczne marki Sechrist, pozwalające na stosowanie ciśnień do 3,2 ATA.
- Bezpieczeństwo – przed zabiegiem lekarz przeprowadza badanie i konsultację, aby ustalić optymalne parametry zabiegu i określić potencjalne przeciwwskazania.
- Pozytywne opinie – Pacjenci, którzy korzystali z zabiegów często udostępniają swoje pozytywne opinie i rekomendacje w mediach społecznościowych.
- Kompleksową ofertę terapeutyczną – zabiegi tlenoterapii hiperbarycznej są najczęściej elementem bardziej złożonych, spersonalizowanych procedur leczniczych. Centrum Medyczne VIMED oferuje także bardzo wiele innych, unikalnych usług medycznych, niezbędnych do skutecznego, nieinwazyjnego leczenia wielu chorób przewlekłych. Od początku swojej działalnosci specjalizują się w aktywnej profilaktyce zdrowia i terapiach Anti-aging.
