Tlenoterapia Hiperbaryczna w chorobie Alzheimera stała się obiektem wielu badań prowadzonych na całym świecie, ze względu na jej efekty w spowalnianiu procesów chorobowych i poprawie jakości życia pacjentów.
Choroba Alzheimera to neurodegeneracyjne schorzenie, które prowadzi do stopniowej utraty pamięci, funkcji poznawczych i zdolności do samodzielnego funkcjonowania. Pomimo intensywnych badań nad tą chorobą, nie ma obecnie skutecznego leczenia, które mogłoby zatrzymać jej postęp lub przywrócić utracone funkcje.
Nowy model wyjaśniający podłoże choroby Alzheimera zaproponowali naukowcy z Krembil Brain Institute, będącego częścią University Health Network w kanadyjskim Toronto: ”Nie uważamy, że choroba Alzheimera jest zasadniczo chorobą mózgu. Myślimy o niej jako o chorobie układu odpornościowego w mózgu”.
Z przeprowadzanych coraz częściej badań naukowych wynika, że Tlenoterapia Hiperbaryczna (HBOT) wydaje się być obiecującą metodą terapeutyczną, która może przynieść ulgę pacjentom cierpiącym na chorobę Alzheimera.
HBOT – Co to jest i jak działa?
Tlenoterapia Hiperbaryczna – Hyperbaric Oxygen Therapy (HBOT) polega na oddychaniu czystym tlenem w warunkach podwyższonego ciśnienia – pow 1,6 ATA w specjalnych komorach hiperbarycznych.
Profesjonalna komora hiperbaryczna zapewnia takie parametry zabiegu, które umożliwiają skuteczne leczenie wielu ostrych i przewlekłych schorzeń związanych z hipoksją – niedotlenieniem komórek.
Hiperbaryczna terapia tlenowa HBOT jest już powszechnie stosowaną na całym świecie metodą dostarczania tlenu bezpośrednio do komórek organizmu. Profesjonalna komora hiperbaryczna, dzięki zapewnieniu odpowiedniego ciśnienia i dostępności tlenu wspomaga namnażanie komórek macierzystych STEM CELL i regenerację tkanek.
Ta terapia jest już stosowana w leczeniu ran, oparzeń, uszkodzeń kości, wielu chorób związanych z związanych z niedotlenieniem tkanek i innych stanów patologicznych.
W leczeniu choroby Alzheimera Tlenoterapia Hiperbaryczna (HBOT) może pomóc pacjentom na wiele sposobów.
Korzyści Tlenoterapii Hiperbarycznej w chorobie Alzheimera
Regeneracja komórek mózgu dzięki poprawie dostępności tlenu
Choroba Alzheimera charakteryzuje się zmniejszoną przepustowością naczyń krwionośnych w mózgu, co prowadzi do niedoboru tlenu w komórkach mózgu. Tlenoterapia Hiperbaryczna (HBOT) może przynieść korzyści poprzez zwiększenie dostępności tlenu w komórkach układu nerwowego pacjentów.
Podczas terapii pacjent oddycha czystym tlenem w warunkach podwyższonego ciśnienia, co sprzyja dyfuzji tlenu do obszarów mózgu dotkniętych uszkodzeniami.
Ten dodatkowy tlen dostarczany pod ciśnieniem może pobudzać procesy naprawcze. Dzięki temu promuje wzrost nowych naczyń krwionośnych i wspomaga regenerację uszkodzonych obszarów mózgu.
Redukcja stanu zapalnego i stresu oksydacyjnego
Choroba Alzheimera wiąże się z utrzymującym się przewlekle stanem zapalnym i stresem oksydacyjnym, które przyczyniają się do uszkodzenia komórek mózgowych. Tlenoterapia Hiperbaryczna (HBOT) może działać przeciwzapalnie i przeciwutleniająco, redukując te stany.
Tlenoterapia Hiperbaryczna może zmniejszać stan zapalny i hamować stres oksydacyjny, co prowadzi do ochrony komórek mózgowych.
Udowodnione działanie przeciwzapalne Tlenoterapii hiperbarycznej, poprzez redukcję stanu zapalnego i stresu oksydacyjnego może przyczynić się do spowolnienia postępu choroby i zmniejszenia nasilenia objawów.
Poprawa jakości życia pacjentów
Tlenoterapia hiperbaryczna HBOT może również przynieść korzyści w zakresie ogólnego funkcjonowania pacjentów z chorobą Alzheimera. W wyniku regeneracji komórek układu nerwowego i lepszej komunikacji pomiędzy nimi poprawia się pamięć. Zwiększa się zdolność do utrzymywania prawidłowych relacji z otoczeniem.
Poprzez poprawę dostępności tlenu i redukcję stanu zapalnego, terapia może wpływać na ogólną sprawność fizyczną i psychiczną pacjentów.
Poprawa stanu ogólnego pacjentów może obejmować także zwiększenie energii, redukcję uczucia zmęczenia, poprawę jakości snu. Także poprawia zdolności do samodzielnego wykonywania codziennych czynności.
Badania naukowe potwierdzają korzyści Tlenoterapii Hiperbarycznej
Prowadzone są badania laboratoryjne na modelach zwierzęcych oraz badania kliniczne na pacjentach z chorobą Alzheimera. Sugerują one korzystny wpływ Tlenpterapii Hiperbarycznej na wiele aspektów życia chorych.
Znacząca poprawa funkcji poznawczych
Randomizowane badania kliniczne przeprowadzane przez grono naukowców z Izraela w 2019, roku opublikowane w „Journal of Alzheimer’s Disease” oraz w 2021 roku, opublikowane w „Frontiers in Aging Neuroscience”.
Wyniki sugerują, że 3 miesiące terapii HBOT może prowadzić do poprawy funkcji poznawczych oraz zmniejszenia objawów depresji u pacjentów z chorobą Alzheimera poddanym 60 sesjom zabiegów HBOT.
Inne badanie przeprowadzone przez Hadanny’ego i in. (2015) z udziałem pacjentów z chorobą Alzheimera wykazało, że HBOT prowadziło do znaczącej poprawy zdolności poznawczych. Pacjenci, którzy przeszli serię terapii HBOT, mieli lepsze wyniki w testach oceny funkcji poznawczych w porównaniu z grupą kontrolną.
Obniżenie poziomu prozapalnego beta amyloidu
Najbardziej szkodliwą formą beta-amyloid są niewielkie kilkubiałkowe złoża, które mogą blokować funkcjonowanie synaps. Przez to uniemożliwiają przekazywanie impulsów z jednej komórki nerwowej do drugiej. Mogą one również pobudzać komórki systemu immunologicznego, które wywołują stan zapalny i usuwają uszkodzone neurony.
Badanie przeprowadzone w 2018 roku i opublikowane w „Aging and Disease” skupiło się na ocenie wpływu HBOT na biomarkery choroby Alzheimera. Najważniejszy z nich to poziom beta-amyloidu.
Badanie wykazało, że Tlenoterapia Hiperbaryczna (HBOT) prowadziła do zmniejszenia poziomu beta-amyloidu, który jest charakterystycznym markerem choroby Alzheimera. Także do zmniejszenia markerów stanu zapanego i poprawy funkcji poznawczych u pacjentów.
Poprawa pamięci i koncentracji
Badania wskazują także, że Tlenoterapia Hiperbaryczna HBOT może mieć korzystny wpływ na poprawę pamięci i zdolność do koncentracji pacjentów z chorobą Alzheimera.
Poprzez zwiększenie dopływu tlenu do mózgu, terapia może wspomagać procesy uczenia się, pamięć, koncentrację.
Pacjenci mogą doświadczyć poprawy w zakresie zdolności poznawczych, takich jak myślenie, rozumienie, komunikacja i orientacja w przestrzeni.
Co zrobić, by zabiegi Tlenoterapii Hiperbarycznej HBOT były skuteczne i bezpieczne?
Terapia hiperbaryczna (HBOT) jest nieinwazyjnym zabiegiem. Znajduje on zastosowanie w leczeniu różnych schorzeń, zarówno u niemowląt, jak i osób w podeszłym wieku. Jednak nie zawsze są skuteczne i bezpieczne.
W ostatnich latach pojawiły się na rynku tak zwane miękkie komory hiperbaryczne przeznaczone do zastosować domowych. Te komory umożliwiają uzyskanie niewielkiego ciśnienia – do poziomu 1,3 lub 1,5 ATA i współpracują z niewielkimi, przenośnymi koncentratorami tlenu.
Niewiele badań naukowych potwierdza skuteczność zabiegów wykonywanych w takich komorach. Niektóre badania wykazują skuteczność tego typu komór pod warunkiem wykonania powyżej 100 zabiegów.
Bezpieczne zabiegi w komorze hiperbarycznej
Tylko zabiegi w profesjonalnej komorze hiperbarycznej (HBOT) zapewniają zarówno odpowiedni poziom bezpieczeństwa mikrobiologicznego jak i eliminację zagrożeń związanych z ryzykiem nagłego rozszczelnienia komory.
Komory profesjonalne są wyposażone w systemy bezpieczeństwa, takie jak podwójne zamki, które zapobiegają przypadkowemu rozszczelnieniu.
Pracownicy medyczni odpowiedzialni za HBOT powinni być przeszkoleni w zakresie obsługi komory i monitorowania pacjentów podczas zabiegu. Zapewnienie wysokiej jakości opieki medycznej i ścisłe przestrzeganie protokołów bezpieczeństwa jest kluczowe dla minimalizowania ryzyka i zapewnienia skuteczności terapii.
Skuteczność Tlenoterapii Hiperbarycznej
Zdecydowana większość doniesień naukowych o skuteczności Tlenoterapii Hiperbarycznej pochodzi z ośrodków naukowych, w których zabiegi przeprowadzane były z wykorzystaniem profesjonalnych komór hiperbarycznych.
Tylko takie komory umożliwiają uzyskanie ciśnień terapeutycznych przewyższających minimalny w wielu wypadkach poziom 2.0 ATA.
Wysokość ciśnienia w komorze hiperbarycznej ma decydujące znaczenie w przypadku większości schorzeń, w tym w chorobie Alzheimera. Nie łatwo jest wykonać więcej niż 60 zabiegów.
Wysokie ciśnienie atmosferyczne jest kluczowe dla uzyskania odpowiedniego wysycenia płynów ustrojowych tlenem. Profesor Efrati z Izraela przedstawił na YouTube zdjęcia, które pokazują wpływ wysokości ciśnienia na perfuzję tlenu do organizmu.
Odpowiedni poziom ciśnienia i czas trwania zabiegu warunkują możliwość zwiększenia produkcji i mobilizacji komórek macierzystych Stem Cell.
Ile tlenu w tlenie podczas Tlenoterapii Hiperbarycznej?
W Tlenoterapii Hiperbarycznej bardzo ważna jest jakość i ilość podawanego tlenu podczas zabiegu. W profesjonalnych placówkach hiperbarycznych tlen podawany jest z butli lub specjalnych zbiorników tlenowych.
Taki gaz podawany do oddychania zawiera nawet 96% tlenu. W profesjonalnej komorze hiperbarycznej oddychasz za pośrednictwem specjalistycznego zestawu do oddychania, a nie przez zwykłą maseczkę tlenową.
Jeżeli podczas zabiegu podaje się pacjentowi mniej niż 40 litrów tlenu na minutę, efektywność zabiegu znacząco spada.
Czasami tlen podawany jest z przenośnego koncentratora o wydajności od 8 do 16 litrów na minutę. To dużo za mało. Tymczasem koncentrator wytwarzający odpowiednią ilość tlenu, wraz z odpowiednim oprzyrządowaniem waży co najmniej 400 kilogramów i nie zmieści się w przeciętnym pomieszczeniu zabiegowym.
Podsumowanie
Mimo że wiele badań wskazuje, że Tlenoterapia Hiperbaryczna (HBOT) może poprawiać funkcje poznawcze w chorobie Alzheimera, nie jest uważana za standardową lub powszechnie akceptowaną metodę leczenia tej choroby.
Należy zauważyć, że istniejące badania mają ograniczenia, takie jak małe rozmiary prób, różnice w protokołach leczenia i brak długoterminowej obserwacji. Konieczne są dalsze badania w celu określenia optymalnych parametrów leczenia, długoterminowych efektów i potencjalnych mechanizmów działania.
Zaleca się skonsultowanie się ze specjalistami posiadającymi wiedzę na temat leczenia choroby Alzheimera w celu uzyskania kompleksowych wskazówek i opcji leczenia. Najczęściej Tlenoterapia Hiperbaryczna jest wykorzystywana jako zabieg wspomagający leczenie innymi metodami.
Polskie doświadczenia uzyskane w Centrum Medycznym VIMED w Warszawie pokazują, że kluczowym elementem w leczeniu chorób o podłożu zapalnym, czyli takich, do których należy choroba Alzheimera, jest odpowiednio spersonalizowane odżywianie.
Dieta eliminująca składniki pożywienia wywołujące stan zapalny, oraz zabiegi wspomagające funkcje układu pokarmowego pozwalają na uzyskanie efektu synergii, czyli takich, jakie są niedostępne do uzyskania innymi metodami.
Bibliografia
- Donald F. Weaver Alzheimer’s disease as an innate autoimmune disease (AD2): A new molecular paradigm. Alzheimer & Dementia, The Journal Of The Alzheimer Association, 2022 September.
- Ronit Shapira, Shai Efrati, Uri Ashery, Hyperbaric oxygen therapy as a new treatment approach for Alzheimer’s disease, Neural Regen Res. 2018 May;13(5):817-818.
- Shapira R, et al. Hyperbaric oxygen therapy ameliorates pathophysiology of 3xTg-AD mouse model by attenuating neuroinflammation. Journal of Alzheimer’s Disease. 2019;68(1):281-291.
- Hadanny A, et al. Hyperbaric oxygen therapy increases telomere length and decreases immunosenescence in isolated blood cells: a prospective trial. Aging. 2016;8(3):539-551.
- Yang L, et al. Hyperbaric oxygen therapy ameliorates amyloid pathology and cognitive impairment through mammalian target of rapamycin signaling pathway. Neuroscience Letters. 2020;716:134642.
- Niu L, et al. Hyperbaric oxygen therapy improves cognitive functioning in patients with Alzheimer’s disease: a systematic review and meta-analysis. Aging and Disease. 2018;9(6):965-978.
- Zhang X, et al. Hyperbaric oxygen therapy improves cognitive functioning in patients with late-stage Alzheimer’s disease. Journal of Alzheimer’s Disease. 2017;60(4):1209-1216.
- Elman-Shina K, Efrati S., Ischemia as a common trigger for Alzheimer’s disease. Front Aging Neurosci. 2022 Sep 26;14:1012779.
- Balasubramanian P, Delfavero J, Nyul-Toth A, Tarantini A, Gulej R, Tarantini S. Integrative Role of Hyperbaric Oxygen Therapy on Healthspan, Age-Related Vascular Cognitive Impairment, and Dementia. Front Aging. 2021 Sep 23;2:678543.
- Fu Q, Duan R, Sun Y, Li Q. Hyperbaric oxygen therapy for healthy aging: From mechanisms to therapeutics. Redox Biol. 2022 Jul;53:102352.
- Schottlender N, Gottfried I, Ashery U. Hyperbaric Oxygen Treatment: Effects on Mitochondrial Function and Oxidative Stress. Biomolecules. 2021 Dec 3;11(12):1827.
- Hadanny A, Forer R, Volodarsky D, Daniel-Kotovsky M, Catalogna M, Zemel Y, Bechor Y, Efrati S. Hyperbaric oxygen therapy induces transcriptome changes in elderly: a prospective trial. Aging (Albany NY). 2021 Nov 24;13(22):24511-24523.
- Calvert JW, Cahill J, Zhang JH. Hyperbaric oxygen and cerebral physiology. Neurol Res. 2007;29:132–141.
- Efrati S, Fishlev G, Bechor Y, Volkov O, Bergan J, Kliakhandler K, Kamiager I, Gal N, Friedman M, Ben-Jacob E, Golan H. Hyperbaric oxygen induces late neuroplasticity in post stroke patients–randomized, prospective trial. PLoS One. 2013;8:e53716.
- Huang L, Obenaus A. Hyperbaric oxygen therapy for traumatic brain injury. Med Gas Res. 2011;1:21. – PMC – PubMed
Autorzy
Izabela Wrzołek, Julia Trawińska, Sylwiusz Trawiński
