Borelioza to dolegliwość zwana także chorobą z Lyme lub krętkowicą kleszczową. Jest to wieloukładowa choroba odzwierzęca wywoływana przez krętki z rodzaju Borrelia (Borrelia burgdorferi sensu lato), która przenosi się na człowieka za pośrednictwem kleszczy z rodzaju Ixodes. Krętki po zakażeniu wnikają głęboko do mięśni i tkanek nerwowych powodując u człowieka szereg objawów chorobowych. Pierwsze objawy mogą być mylone z grypą, po czym zaczynają pojawiać się zmiany na skórze w postaci rumienia, a następnie, nawet dopiero po wielu latach, mogą wystąpić problemy z układem kostno – stawowym, nerwowym, a także z sercem.
Chociaż rozpoznanie boreliozy stało się możliwe dopiero po wyizolowaniu bakterii Borrelia burgdorferi przez Williego Burgdorfera w Stanach Zjednoczonych w 1982 roku, borelioza prawdopodobnie pochodzi z Europy lub Azji i występowała dużo wcześniej, jednak brak było odpowiedniej diagnostyki morfologicznej, by zdefiniować chorobę.
Podstawowe znaczenie w leczeniu boreliozy ma wyeliminowanie zakażenia krętkami za pomocą antybiotyków. Dodatkowo stosuje się leczenie objawowe, które łagodzi dolegliwości towarzyszące boreliozie, poprzez włączenie niesteroidowych leków przeciwzapalnych w leczeniu zapalenia stawów, leków przeciwgorączkowych, przeciwbólowych. Często zdarza się, że po lekach, które przepisuje lekarz pacjenci nie czują żadnej poprawy. Dzieje się tak, ponieważ każda osoba odmiennie reaguje na przyjmowane farmaceutyki, nie każdy antybiotyk zadziała na każdego chorego w ten sam sposób, tak samo jest z lekami przeciwbólowymi czy przeciwzapalnymi. Idealnie byłoby wiedzieć, które leki dedykowane są danej osobie, tak by w sposób najbardziej optymalny i bezpieczny przeprowadzić leczenie. Czy jest to możliwe? Tak – jedynym rozwiązaniem jest wykonanie testu genetycznego DNA Pharmaco Sensor, którego wynik będzie pomocny nie tylko w przypadku leczenia boreliozy.
Włączenie antybiotykoterapii przy występującym wędrującym rumieniu szybko przynosi pierwsze oznaki poprawy zdrowia. Późniejsze stadia boreliozy, a zwłaszcza borelioza stawowa, może być trudniejsza w leczeniu, jednakże na tym etapie choroba także jest uleczalna.
Odpowiednio dobrany antybiotyk to jest z całą pewnością niezaprzeczalnym sukcesem terapii, jednak nie można zapominać, że każdy antybiotyk działa wyniszczająco na organizm a dodatkowo krętki mogą stać się lekooporne.
Co wtedy?
Osoby, które nie reagują dobrze na konwencjonalną terapię farmakologiczną lub cierpią na nadwrażliwość lub alergie na leki, powinny zastosować inne sprawdzone terapie.
Dającą doskonałe rezultaty terapeutyczne jest Hiperbaryczna Terapia Tlenowa (HBOT), która służy jako terapia podstawowa lub wspomagająca w szeregu schorzeń medycznych i chirurgicznych, w tym również w leczeniu boreliozy (stosowana w tym schorzeniu już od 1990 roku). Leczenie tlenoterapią podczas której pacjent oddycha 100% tlenem i jest poddawany ciśnieniu wyższym niż ciśnienie na poziomie morza, stosowane jest już w wielu dziedzinach praktyki medycznej.
Hiperbaryczna terapia tlenowa ma bardzo szerokie spektrum działania. Tlen ma zdolność niszczenia szkodliwych bakterii i wirusów, jednocześnie zwiększając naturalną aktywność obronną białych krwinek.
Opublikowane w 1998 r. badania zespołu doktora Williama Fife’a dowodzą skuteczności tlenoterapii hiperbarycznej w leczeniu boreliozy. Leczenie tlenem przyniosło pozytywny skutek nawet u osób, u których nie przyniosła efektów antybiotykoterapia. Zaobserwowano poprawę u blisko 90 % badanych pacjentów.
Zastosowanie tlenoterapii hiperbarycznej w leczeniu przewlekłych i ciężkich, neurologicznych postaci boreliozy opiera się na fakcie, iż pod wpływem ciśnienia tlen przedostaje się do obszarów pomiędzy komórkami i głęboko do tkanek, które są zazwyczaj o wiele słabiej dotlenione. To powoduje, że zatrzymane zostają podziały komórkowe krętków Borrelia burgdorferi i ulegają zniszczeniu. Biorąc pod uwagę fakt, że bakterie te wymagają do życia stężenia tlenu niższego niż w ziemskiej atmosferze możemy skutecznie je zwalczać za pomocą hiperbarii tlenowej, podczas której pacjent oddycha 100% tlenem. HBOT redukuje stany zapalne, łagodzi lub eliminuje objawy przewlekłej infekcji. Krętki narażone na przebywanie w środowisku o podwyższonym ciśnieniu nie są w stanie przetrwać. Oprócz tego hiperbaryczna Terapia Tlenowa stymuluje odpowiedź układu odpornościowego, która zwiększa ilość fagocytów, czyli komórek żernych, które pochłaniają i niszczą obce cząsteczki oraz wytwarzanie leukocytów, chroniących organizm przed infekcjami. Dodatkowo ma działanie bakteriobójcze – bezpośrednio atakuje ścianę komórkową bakterii, powodując jej pęknięcie i obumarcie.
Kolejną korzyścią z serii zabiegów terapia HBO jest angiogeneza, czyli tworzenie nowych naczyń włosowatych. W przypadku boreliozy jest to ważne dla rozprowadzania antybiotyków z rodziny penicylin i cefalosporyn, które transportowane są przez krew. Nowe naczynia krwionośne pozwalają antybiotykom dotrzeć do słabo ukrwionych tkanek i zadziałać w sposób odpowiedni w należytym miejscu.
Podczas leczenia boreliozy u chorego może zajść reakcja Jarisch-Herxheimera, czyli wydzielanie endotoksyn przez niszczone antybiotykami bakterie. Towarzyszy temu m.in. gorączka, dreszcze, bóle mięśniowe i kostne, nudności, wymioty, zmiany skórne. Reakcja zazwyczaj trwa kilka godzin do kilku dni. Często wówczas wprowadza się dodatkowe leki w celu złagodzenia pojawiających się objawów. Reakcja jest dowodem korzystnego działania hiperbarii tlenowej, jednocześnie pozwala szybciej uporać się występującymi objawami.
Hiperbaryczna terapia tlenowa powinna być uzupełnieniem tradycyjnej terapii antybiotykowej, dając lepsze efekty terapeutyczne. Daje również możliwość powrotu do zdrowia tym pacjentom, którzy nie tolerują antybiotyków lub nie reagują na nie wcale.
W początkowej fazie zdiagnozowania boreliozy zaleca się serię 40 zabiegów w komorze hiperbarycznej, następnie powtórzenie serii tak, by mieć pewność, że krętki, które mogły się rozwinąć nie spowodują nowych dolegliwości. Ważne jest, aby zabiegi te wykonywane były przez odpowiednio doświadczony personel a sprzęt miał właściwe certyfikaty jakości. Należy również zwrócić uwagę na podaż tlenu i ciśnienie w komorze hiperbarycznej (1,5 do 3,2). Ilość zabiegów i ciśnienie dobiera doświadczony specjalista, tak, by terapia była jak najbardziej efektywna.
Podsumowując odpowiedzmy sobie na pytanie – dlaczego Terapia Tlenem Hiperbarycznym jest tak pomocna dla pacjentów ze zdiagnozowaną boreliozą?
Przede wszystkim dlatego, że bakterie Borrelia burgdorferi są mikroaerofilne i ulegają zniszczeniu w środowisku z wysokim stężeniem tlenu. Dodatkowo zabiegi w komorze hiperbarycznej zwiększają liczbę multipotencjalnych komórek macierzystych, które przemieszczają się do uszkodzonych komórek i tkanek, powodując ich regenerację. Dzięki temu pacjent szybciej wraca do zdrowia i pełnej formy.
