Czy alergia i nietolerancja to to samo?

Tematy związane z odżywianiem coraz częściej pojawiają się na publicznym forum. Dość popularnym wątkiem są nietolerancje i alergie pokarmowe. Czy zatem nietolerancja i alergia to to samo? Zdecydowanie nie! Często mylimy te dwa podobne do siebie pojęcia zapominając, że mają one inną genezę i znacznie różny przebieg. 

Alergia i nietolerancja – prosta różnica 

Najprościej ujmując alergia pokarmowa to odpowiedź układu immunologicznego, natomiast nietolerancja to reakcja zachodząca bez tego układu. 

Alergia pokarmowa

Jest to patologiczna reakcja układu odpornościowego na stosunkowo niegroźne substancje dostarczane wraz z pożywieniem. W patogenezie alergii pokarmowej kryterium podziału stanowią przeciwciała klasy IgE, które warunkują powstawanie innych komórek biorących udział w reakcji obronnej, przed wszystkim limfocytów.

Sklasyfikowano 8 grup stanowiących główne źródła antygenów: mleko krowie, jaja, ryby, skorupiaki, orzechy, orzeszki arachidowe, soja i pszenica.

Alergia IgE zależna

W powstawaniu alergii biorą udział limfocyty T, które dzielimy na cytotoksyczne i pomocnicze. Limfocyty T pomocnicze (Th) dzielimy z kolei na Th1 i Th2. Pobudzenie Th2 prowadzi do pobudzenia limfocytów B, które rozpoczynają syntezę immunoglobuliny klasy IgE. Gdy IgE napotkają antygen dochodzi do uwolnienia mediatorów stanu zapalnego, czyli histaminy, tyraminy, serotoniny, które są odpowiedzialne są za powstawanie objawów. 

Reakcja następuje bardzo szybko (od kilkunastu sekund do kilkunastu minut), a objawy są dość typowe: pokrzywka, nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha, zespół alergii jamy ustnej, katar, anafilaksja Dzięki temu zostaje ona bardzo szybko zdiagnozowana, dość łatwo można wykryć co jest szkodliwym czynnikiem i natychmiast wyeliminować go z diety. 

Alergia IgE niezależna = IgG zależna – to nie to samo co nietolerancja

Ten rodzaj reakcji może być często  niezauważony, bowiem nie daje typowych objawów alergicznych. Jest to opóźniona odpowiedź, która często może zostać zignorowana, albo nie skojarzona z danym pokarmem, ponieważ pojawia się dopiero po 24 a nawet 96 godzinach.

Objawy są również mało specyficzne. Pojawia się przewlekłe zmęczenie, zaburzenia nastroju i depresja, nadwaga, chroniczne bóle głowy, dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Rozpoznanie alergii to dopiero początek sukcesu, następnie pojawia się pytanie co jest tym szkodliwym alergenem? I tu pojawia się cała lista produktów, które spożywamy, a może to być praktycznie wszystko. Metoda prób i błędów jest mało pomocna, czasochłonna i najczęściej nieskuteczna. Ten typ alergii jest możliwy do wykrycia tylko i wyłącznie za pomocą specjalistycznych testów. Najlepszym z nich jest test cytotoksyczny, który bada cały układ białokrwinkowy.

Nietolerancja pokarmowa

Nietolerancja pokarmowa jest też nazywana czasem nieimmunologiczną nadwrażliwością pokarmową, w której biorą udział czynniki: enzymatyczne, toksyczne, farmakologiczne, metaboliczne. 

Bardzo często przyczyną jest brak enzymu, który rozkłada konkretny związek. Niedobór enzymów może mieć podłoże genetyczne lub wynikać z choroby układu pokarmowego, która następnie prowadzi do uszkodzenia nabłonka jelitowego. Przykładem może być niedobór laktazy, który prowadzi do nietolerancji laktozy.

Trudno o jednolite kryteria choroby, różnią się one intensywnością objawów oraz czasem trwania. Na przykład nietolerancja mleka krowiego może mieć ostry przebieg we wczesnym okresie życia, a  potem samoistnie ustępuje. Objawy nietolerancji mogą wiązać się nie tylko z zaburzeniami gastroenterologicznymi, ale także z innymi długotrwałymi dolegliwościami, dysfunkcją innych układów i narządów wewnętrznych.

Alergia i nietolerancja – wiedza w pigułce

Wymienne stosowanie tych pojęć jest bardzo powszechne, a nawet często stosowane w praktyce medycznej. Dlatego watro podkreślić różnicę między alergią,a nietolerancją. 

Alergia pokarmowa to:

• natychmiastowa reakcja;
• typowe objawy:wysypka, duszności, katar, obrzęk;
• może prowadzić do wstrząsu anafilaktycznego.

Nietolerancja pokarmowa to:

• opóźniona reakcja organizmu;
• zaburza pracę wielu narządów wewnętrznych; 
• długotrwała, nierozpoznana nietolerancja wywołuje przewlekłe stany zapalne i prowadzi do powstawania chorób cywilizacyjnych;
• nierozpoznana jest przyczyną nieskutecznego leczenia.

Zobacz więcej: