Niezdrowe zachowania związane z używaniem leków to: samoleczenie, dzielenie się lekami, stosowanie leków bez recepty, przepisywanie zbyt wielu leków, przepisywanie zbyt dużej liczby każdego leku, niepotrzebne leki, złe odczytanie recepty, lekceważenie działań ubocznych leków, lekceważenie szkodliwego działania narkotyków i substancji o podobnym działaniu.
Lekomania, inaczej lekozależność lub farmakomania, jest zjawiskiem polegającym na nawykowym nadużywaniu leku lub wielu leków, zażywanych dla korzyści wynikających z ich stosowania.
Już samo uzależnienie od leków jest przewlekłą chorobą psychiczną. Powoduje ona kompulsywne poszukiwanie i zażywanie leków pomimo szkodliwych skutków dla osoby uzależnionej i osób z jej otoczenia. Nadużywanie medykamentów prowadzi do zmian w wyglądzie i w funkcjonowaniu mózgu.
Nadmierne zażywanie leków powoduje wiele, poważnych konsekwencji zarówno fizycznych, jak i psychicznych, a także społecznych. Skutków uzależnienia może być wiele:
- nadciśnienie tętnicze,
- uczucie zmęczenia,
- senność lub bezsenność,
- zaburzenia umysłowe,
- uszkodzenia różnych organów ciała, np. wątroby, czy nerek,
- powikłania wynikające ze wzajemnych interakcji stosowanych leków,
- zaburzenia pamięci i trudności w skupieniu uwagi,
- poczucie zobojętnienia, wiotczenie mięśni, niewyraźna mowa,
- otępienie i problemy z myśleniem,
- zmniejszenie koordynacji ruchowej i idące za tym ryzyko upadków i złamań,
- niewydolność oddechowa,
- działanie odwrotne, np. pobudzające przy zażywaniu leków nasennych.
Bardzo ważnym skutkiem nadużywania leków jest także to, iż maskują one inne problemy zdrowotne, stąd leczenie lekomanii może dosłownie uratować nam życie i podjąć kontrolowaną walkę z właściwymi dolegliwościami.
Choroby polekowe stanowią jedną z istotnych przyczyn hospitalizacji pacjentów, po chorobach układu sercowo-naczyniowego i nowotworach. Ocenia się, że około 3–10% przyjęć do szpitala stanowią pacjenci z chorobami polekowymi, uwarunkowanymi niewłaściwie prowadzonym leczeniem farmakologicznym.
Uzależnienie od leków (lekozależność) jest jednym z najpopularniejszych nałogów. Przychodzi niepostrzeżenie, jak każdy nałóg. Nie ma znaczenia, czy zażywamy leki wydawane na receptę, czy bez. Te pierwsze mają więcej substancji uzależniających, dlatego są wydawane pod kontrolą lekarza. Bardzo łatwo też uzależnić się od leków bez recepty, które możemy nabyć w aptece, np. nasennych, przeciwbólowych, przeciwzapalnych.
